Adıyaman Kaya Mezarları ve Mağaralar
Haydaran Kaya Mezarları
Adıyaman’in 17 km. kuzeyinde Tasgedik Köyü sınırları içinde yer alır. Kaya mezarlar ve Güneş Tanrısı Hellias ile Kral Antiochos’un tokalaşma kabartmaları vardır.
Turus Kaya Mezarları
Adıyaman il merkezine 40 km. uzaklıkta ve Adıyaman-Sanlıurfa kara yolunun 1 km. batısında yer alan Turus Kaya Mezarları Roma Dönemine aittir. Mezarlar zeminden aşağıya doğru ana kaya oyularak yapıldığından mezarların girişine aşağıya doğru inen 10-13 basamaktan sonra ulaşılır. Bazılarının duvar ve kapı girişlerinde çeşitli figürlerde kabartmalar bulunmaktadır.
Dolmenler
Dikilitaşın kuzeyindeki kayalık alanlarda, Aşağı hozisi köyü yakınlarında dolmen tipi mezarlar bulunmaktadır. Sala benzeyen iki büyük kayanın birbirine çatılması ile yapılan bu mezarların Tas Devri insanlarından kaldığı tahmin edilmektedir.
Zey
Adıyaman’a 7 km. mesafede, Zey Köyü yakınında, erken dönem Hristiyanların yaşadığı yerleşim birimleri bulunmaktadır. Köyde ayrıca Şeyh Abdurrahman Erzincani’ye ait bir türbe ve cami yer alır.
Göksu Mağaraları Göksu ırmağı boyunca yer alan 40 – 50 m. yükseklikteki sarp kayalıklar üzerinde doğal mağaralar bulunmaktadir. Besni tarafinda Kızılın ve Sarıkaya Köyleri ile Adıyaman tarafında Gümüş Kaya ve Mal Pınarı civarinda yogunlasmistir.
Palanlı Mağarası
Adiyaman’in 10 km. kuzeyinde Adiyaman – Çelikhan – Malatya karayolunun üzerinde Palanli köyünde yer almaktadir. M.Ö. 40.000 yillarinda kullanilmis dogal bir magaradir. Duvarinda bulunan ve halen fark edilen geyik figürü yalin kontur çizgilerle olusturulmustur. Magaranin yer aldigi derin vadi ise ender bulunur bir doga parçasidir.
Kitap Magarasi Kayalarin oyulmasiyla olusturulmus (demir Kale 1) adiyla anilan, ikiser katli erken dönem Hiristiyanlarin yasadigi yerlesim birimleri bulunmaktadir. Magaralara Indere köyü (Zey) içinden yaya olarak gidilmektedir.
Gümüskaya (Palas) Magaralari
Adiyaman ilinin 40 km. güneybatisinda Göksu nehri kenarinda ayni adla anilan köyün batisinda kayalardan oyma tünel seklinde birbirleri ile baglantili çok sayida magaralar yer almaktadir. Tarihte konut olarak kullanilan bu magaralarin M.Ö. 150 yilinda yapildigi tahmin edilmektedir.