Hayır demeyi bil!
Yazıma küçük bir soru ile başlamak isterim. Sizi sürekli onaylayan ve reddedemeyen birine ne kadar güvenebilirsiniz?
Her şeyi sonsuz onaylayan ve ‘evet’ diyen birinin inandırıcılığını ve dürüst olup olmadığını sorgulamaya başlarsınız bir süre sonra. Ve bir süre sonra da onlara karşı olan saygınlığınızı yitirirsiniz.
Kimlerdir bu ‘evetçiler’ ?
Hayır diyememenin altında yatan birçok etken bulunmaktadır. Bu kişiler başkalarını ve onların isteklerini kendileri ve kendi isteklerinden üstün görüp daha çok önem verirler. Ama o anda bunun kendilerini değersizleştirme olduğunu fark etmezler. Evet dedikleri herhangi bir durum sonucunda kendine duyacakları öfke ve hayal kırıklığını bilmelerine rağmen karşı tarafı tatmin etmeye odaklıdırlar. Örneğin istemediği bir ilişkiye başladıktan sonra kendisine duyduğu öfkenin yanında, karşı tarafında bu durumu kullanmasından dolayı kişiye karşı öfke daha da şiddetlenir.
‘Evet’ demenin altında yatan en önemli etken bilinçaltındaki korkudur. 3-4 yaşları arasındaki çocukluk evresinde aile tarafından empoze edilen ‘eğer bizi dinlemezsen seni sevmeyiz’ korkusu çocuğu ele geçirip ebeveynin sevgisini kaybetme korkusu yaşar ya da tam tersi ağır disipline maruz kalmaktan korkar. Bunun akabinde kişi kendinden güçlü kişilerle ve durumlarla zıtlaşamayacağının kaygısını yaşadığı ve kendine güvenmediği için itaati öğrenir. Bu durumlarla karşılaşmak istemeyen birey ise ‘evet’ demeyi öğrenip’ hayır’ kelimesini kendisine yasaklı kelime olarak kabul ettirir. Ebeveyn ve öğretmenini reddetmekten korkan çocuk ilerde patronundan korkmaya ve itaat etme zorunluluğu hissetmeye devam eder. Bu kişilerin genellikle ilişkisel yönden aileye bağımlı oldukları bilinir.
Evet demenin başka bir sebebi ise bireyin içinde yaşadığı öz güven eksikliğini bastırmak için dışarıya ‘ben güçlüyüm ve her şeyi yapabilirim’ imajı sergilemek ve bunu kanıtlamak için her şeyi kabul eden bir kahraman gibi görünür. Asılda bu bir nevi egoyu tatmin etme durumudur.
Buradaki en can alıcı nokta ise gerçek evetler ile ikan olmadan söylenen evetleri nasıl ayırt edeceğimiz. Asılında sürekli evet diyen kişi bile bu durumu ayırt edemiyor ve ayırt edemediği için neye hayır diyeceğini bilmiyor. Bu durumda gerçek evetleri anlamamız hem kendimize hem de kafası karışık olup her şeye evet diyen kişiye yardımcı olur. İlk olarak soruyu farklı bir anlatım ile tekrar sormalısınız. Evet demesindeki sebepleri anlamasına yardımcı olmalısınız
Eğer ‘evet’ demekten kendinizi alıkoyamayan taraf siz iseniz;
Öncelikle ihtiyaçlarınıza ‘evet’ diyin. Mesela ne görmek istiyorum ne yemek istiyorum neyi seviyorum gibi sorular sizi yönlendirmeye yardımcı olacaktır.
Eğer size bir soru sorulduğu veya ricada bulunulduğu zaman hemen cevap vermeyin kendinize düşünme payı verin ki başkaları sizi manipüle etmesin
Hayır demek karşınızdaki kişiyi reddetmek değildir ve aynı zamanda o kişinin sizin hakkınızdaki düşüncelerini değiştirmez burada sadece öneriyi reddetmiş olursunuz bu iki durumu kendi içinde ayırt etmelisiniz
Filozof Alain der ki: ‘Düşünmek’ aslında HAYIR demektir!